Gezond binnenklimaat scholen en duurzame schoolgebouwen: een ingewikkelde combinatie?

Uit verschillende grootschalige onderzoeken blijkt dat het binnenklimaat op scholen vaak niet op orde is. In een opvallend groot deel van de scholen in Nederland is de luchtkwaliteit zelfs ronduit slecht, met name door onvoldoende ventilatie. De GGD stelde al een aantal jaren geleden vast dat een slecht binnenklimaat mogelijk leidt tot negatieve effecten op gezondheid, ziekteverzuim en prestaties van scholieren, studenten én docenten. Een belangrijke constatering dus voor gemeenten, schoolbesturen en colleges van bestuur, die verantwoordelijk zijn voor het binnenklimaat in hun schoolgebouwen. Deze partijen hebben daarnaast in hun rol ook nog rekening te houden met duurzaamheidsaspecten rond de huisvesting van scholieren, studenten en docenten. De vraagstukken die dáár uit voortkomen verhouden zich vaak moeizaam tot de gewenste luchtkwaliteit in de schoolgebouwen en vragen daarom samen om een gespecialiseerde benadering. Het is nu juist die combinatie van optimale schoolventilatie enerzijds en de drang naar duurzame schoolgebouwen anderzijds waar de Schilt Bedrijven zich mee bezig houden.

Schoolventilatie en duurzame schoolgebouwen: gaat dat samen?

In de afgelopen jaren is er veel discussie geweest over schoolventilatie en binnenklimaat in schoolgebouwen en klaslokalen. Aan de ene kant klinkt de roep om duurzaamheid, met onder meer het oog op een zo laag mogelijke energierekening. Aan de andere kant is een goede schoolventilatie belangrijk voor een gezond binnenklimaat in scholen. Dat lijkt op het eerste oog een complexe combinatie van factoren op te leveren.

Uit het oogpunt van duurzaamheid worden nieuwe schoolgebouwen tegenwoordig zó goed geïsoleerd, dat deze vrijwel luchtdicht gebouwd worden. Het gevolg is dat daarbij het risico ontstaat dat de kwaliteit van de lucht in het schoolgebouw verslechtert. Is er in zo’n situatie te weinig aandacht voor de klimaatinstallatie in het schoolgebouw, of is deze niet optimaal ontworpen of ingeregeld, dan kan intensief gebruik van ruimtes in zo’n gebouw makkelijk leiden tot een ongezond binnenklimaat. Veroorzaakt door verhoogde concentraties CO2; dé indicator van een slechte luchtkwaliteit. Met name in nieuwbouwscholen ontstaan op deze wijze regelmatig problemen.

De kernvraag voor gemeentes, schoolbesturen en colleges van bestuur is dus: kan schoolventilatie die leidt tot een gezond binnenklimaat eigenlijk wel samengaan met de realisatie van duurzame schoolgebouwen?

Frisse Scholen en het binnenklimaat op school

“Frisse Scholen” geeft ondubbelzinnig het antwoord op de vraag of een goed binnenklimaat in scholen samengaat met duurzaamheid op school: natuurlijk kan dat. “Frisse Scholen” is een leidraad opgesteld in opdracht van het ministerie van BZK onder de noemer ‘Programma van eisen Frisse Scholen’. De leidraad helpt opdrachtgevers (gemeentes en schoolbesturen) om bij de nieuwbouw en verbouw van een schoolgebouw aan te sturen op gerichte en specifieke technische eisen waar zowel het gebouw als de installaties in het gebouw aan moeten voldoen om duurzaam (energiezuinig) te zijn en om tegelijkertijd te zorgen voor een gezond binnenklimaat. Lees meer: Programma van Eisen Frisse Scholen 2015

Binnenklimaat scholen: de rol van de installateur

Veel voorkomende klachten binnen schoolgebouwen zijn: basale klimaatproblemen, zoals een te hoge temperatuur in de zomer en een te koud klaslokaal in de winter, tochtklachten en het ontstaan van muffe geurtjes. Daarnaast is de eerder genoemde concentratie CO2 belangrijk voor de kwaliteit van het binnenklimaat. De uitgangspositie voor het ontwerpen en bouwen van een klimaatinstallatie in een schoolgebouw is om op een kostenefficiënte wijze te voorkomen dat al deze problemen zich voordoen. Vervolgens is het aan u als installateur om de klimaatinstallatie in de school op de juiste wijze in te regelen.

Om als installateur een klimaatinstallatie optimaal in te kunnen regelen, is het belangrijk om vanaf de luchtbehandelingskast tot aan de ruimtes in het schoolgebouw te zorgen voor een geoptimaliseerd ontwerp per ruimte. Dat is soms een flinke uitdaging: in een schoolgebouw zijn immers veel verschillende soorten ruimtes te vinden, die geschikt moeten zijn voor zeer uiteenlopende doeleinden en die dus ook vragen om verschillende niveaus van klimaatinregeling.

Zo moet de klimaatinstallatie er bijvoorbeeld in voorzien dat er in een klaslokaal steeds voldoende verse lucht aanwezig is op de momenten dat die ruimte in het schoolgebouw volledig bezet en in gebruik is. Tegelijkertijd moet deze ook behaaglijk zijn voor de gebruikers. Is diezelfde ruimte echter in weekenden of vakanties niet bezet, dan gelden andere uitgangspunten waar de installatie voor die momenten specifiek op ingeregeld dient te worden om energieverspilling te voorkomen. Een grote ruimte zoals bijvoorbeeld een aula, auditorium of kantine vraagt daarnaast weer om een geheel andere aanpak. Zowel boven het plafond in de installatie, als bij de uiteindelijke distributie van verse lucht naar de ruimte, waarbij bijvoorbeeld anders dan in een klaslokaal geen roosters maar straalduses gebruikt worden. Kijkt u daarnaast bijvoorbeeld naar individuele werkplekken voor docenten, dan is het dáár juist weer van belang om goed te letten op het opzetten van een comfortabel roosterplan, zodat voldoende frisse lucht op de juiste temperatuur op de juiste manier bij de individuele werkplek terecht komt zonder dat er een oncomfortabele luchtval of tochtproblemen ontstaan.

Het zal duidelijk zijn: een complex project zoals een schoolgebouw, waarin zoveel verschillende toepassingen van de klimaatinstallatie gevraagd worden, kan een succes worden door een partij in te schakelen die alle facetten van de klimaatinstallatie kan engineeren, leveren en desgewenst kan installeren en in kan regelen.

Binnenklimaat scholen: waar u als adviseur op moet letten

De budgettering in de realisatie rondom de ver- of nieuwbouw van een schoolgebouw is complex. Schoolgebouwen moeten daarbij aan huisvestingseisen voldoen zoals deze (beknopt en beperkt) vastgelegd zijn in het Bouwbesluit en het Arbeidsomstandighedenbesluit. Die eisen gaan overigens uiteraard nog verder dan alleen de voorschriften op het gebied van de luchtkwaliteit in schoolgebouwen. Van overheidswege wordt er naast wet- en regelgeving regelmatig met name ook via subsidie- en kwaliteitsprogramma’s werk van gemaakt om een gezond binnenklimaat in scholen te stimuleren in nieuwbouw- en verbouwsituaties.

Als specialist in de klimaatbeheersing in schoolgebouwen adviseren de Schilt Bedrijven om te kiezen voor kwaliteitsproducten bij de ontwikkeling en aanschaf van klimaatinstallaties. Door te kiezen voor de juiste A-merken is er gegarandeerde aansluiting bij de hoogste kwaliteitsnormen van de Nederlandse Vereniging van Luchtkanalenfabrikanten (Luka) en de Stichting Emissie Preventie Koudetechniek (Stek). Daarnaast is het gebruik van luchttechnische componenten die volgens NEN-certificeringen getest en gekeurd zijn van belang om te komen tot een combinatie van duurzaamheid en een gezond binnenklimaat in scholen.

Binnenklimaat scholen: de Schilt Bedrijven zijn erin gespecialiseerd

De Schilt Bedrijven zijn gespecialiseerd in de levering, montage en inbedrijfstelling van hoogwaardige klimaatinstallaties in scholen. De ruimtes en lokalen in een school worden intensief gebruikt en zijn slechts enkele weken van het jaar onbezet. De plaatsing van klimaatinstallaties is dan ook vaak iets dat juist in die weken dient te gebeuren. Omdat de Schilt Bedrijven als één van de weinige spelers in de markt alle luchtkanalen uit eigen voorraad of productie leveren en de luchttechnische componenten uit ons TROX voorraadmagazijn direct voorhanden zijn, kunnen we met onze eigen vervoersdienst zorgen voor een just-in-time levering op locatie. Zo zijn we in staat om in een relatief korte periode te zorgen voor een optimale luchtkwaliteit in de scholen zonder dat dit ten koste gaat van onderwijsactiviteiten.

In meer dan 45 jaar hebben wij een uitstekende reputatie opgebouwd met de realisatie van hoogwaardige klimaatinstallaties in school- en universiteitsgebouwen.

Gerealiseerde projecten waar de Schilt Bedrijven aan hebben bijgedragen zijn onder meer het Roeterseilandcampus – gebouw A (REC A) Amsterdam, Hyperion Amsterdam, Gomarus Zaltbommel en 4e Gymnasium Amsterdam.