BENG overheidsgebouwen: belangrijke rol voor de klimaatinstallatie

Overheidsgebouwen van Rijk, provincie, gemeente of waterschap zijn bijzondere gebouwen als je kijkt naar de functies en het gebruik ervan. Het kunnen kantoorgebouwen, celgebouwen of bijeenkomstgebouwen zijn. Soms is er sprake van een combinatie van functies met zeer uiteenlopende bezettingsgraden en vaak met wisselende hoeveelheden, indelingen en oppervlaktes aan ruimtes. Dat maakt deze gebouwen complex qua klimaatbeheersing. Gezien de veranderende wet- en regelgeving wordt het er in de toekomst niet eenvoudiger op.

Vanaf 1 januari 2021 moeten namelijk alle nieuwe gebouwen in Nederland voldoen aan specifieke energienormen die het gevolg zijn van de op handen zijnde energietransitie. Dit komt voort uit de Europese richtlijn EPBD (Energy Performance of Buildings Directive) en het Nederlandse Energieakkoord. EPBD stelt dat overheidsgebouwen een bijzondere voorbeeldfunctie hebben in de energietransitie. Daarom moeten nieuwe overheidsgebouwen bij aanvraag van de omgevingsvergunning vanaf 1 januari 2019 voldoen aan de zogenaamde BENG-eisen (Bijna Energie Neutrale Gebouwen). De klimaatinstallatie speelt daarbij een belangrijke rol. Hoe zit dat precies?

BENG en klimaatinstallatie

De essentie van BENG in (overheids)gebouwen is eenvoudig en gebaseerd op drie indicatoren:

• beperken van de energiebehoefte;
• maximering van de hoeveelheid fossiele energie (aardgas) gebaseerd op het aantal vierkante meters;
• voldoen aan minimum-eisen als het gaat om de hoeveelheid hernieuwbare energie (windenergie, zonne-energie etc.).

(Klik hier voor meer informatie)

Een consequentie van de BENG-indicatoren is dat gebouwen steeds beter geïsoleerd en steeds beter luchtdicht gebouwd worden. Hierdoor wordt het realiseren van een gezond binnenklimaat in (overheids)gebouwen in veel grotere mate dan voorheen afhankelijk van de voorzieningen die de luchtverversing in deze gebouwen regelen. Met andere woorden: de rol van de klimaatinstallatie wordt nog belangrijker dan deze voorheen al was. Een essentiële toekomstige factor dus bij de ontwikkeling en inregeling van klimaatsystemen. Ook in overheidsgebouwen.

Adviseur: BENG-eisen als eerste bij overheidsgebouwen verplicht

Gebouwen in eigendom of gebruik van de overheid moeten als eerste voldoen aan de BENG-indicatoren. Dat wil zeggen: voor zover het gaat om gebouwen van Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen. Gebouwen van instellingen voor zorg en welzijn en van woningcorporaties en onderwijsinstellingen vallen hier buiten. Vanaf 1 januari 2020 vervalt de tijdelijke BENG berekeningswijze. Vanaf dat moment is de norm NTA 8800 van toepassing. Niet alleen voor overheidsgebouwen, maar voor alle typen nieuwbouw, inclusief overheidsgebouwen.

De ontwikkelingen op dit gebied gaan snel. Actuele informatie voor adviseurs is te vinden op de Rijksoverheid en op Energieprestatie voor Gebouwen. Kijk in de Handreiking BENG voor meer informatie over de BENG-normen.

Geavanceerde ventilatiesystemen die het mogelijk maken om elke ruimte in een (overheids)gebouw apart te meten en te regelen leveren een reductie op van de energiebehoefte ten opzichte van systemen die geen sturing of een beperkte sturing per ruimte hebben. Dit is belangrijk bij de advisering van opdrachtgevers bij de overheid die BENG serieus (moeten) nemen. Zeker als het (overheids)gebouw flexibel gebruikt wordt en het meerdere gebruiksfuncties kent. Dat zal nadrukkelijk bij dynamische berekeningen naar voren komen.

Overheidsgebouwen en klimaatinstallaties: waar moet je als installateur rekening mee houden?

De BENG-indicatoren en de gevolgen voor de klimaatinstallatie brengen veel met zich mee. Zeker ook voor de installateur. Lang niet iedere installateur heeft de benodigde kennis hierover in huis. Als leverancier kunnen de Schilt Bedrijven u hierin advies op maat geven.

Voor de installateur die aan het werk gaat in een overheidsgebouw zijn er naast de BENG-indicatoren en de NTA 8800 norm nog meer relevante zaken om rekening mee te houden:

• Bij de installatie van een klimaatsysteem in een overheidsgebouw komt het regelmatig voor dat er aanvullende voorbereidingsmaatregelen nodig zijn. Vaak is er extra aandacht nodig voor veiligheid, beveiliging en bescherming. Soms is er voorafgaand aan het werken op locatie een screening van de medewerkers nodig om toegelaten te worden tot de bouwplaats (bijvoorbeeld bij penitentiaire inrichtingen). Op andere locaties kan het, zoals in andere branches soms gebruikelijk is, verplicht zijn om vooraf een veiligheidsinstructiecursus te volgen of een instructievideo te zien voor de bouwplaats betreden mag worden.
• Vanwege de publieke functie van een overheidsgebouw met publieke ruimtes zijn deze ruimtes tijdens reguliere werkdagen of -tijden vaak niet toegankelijk voor de installateur.
• De installaties in overheidsgebouwen bevinden zich vaak voor het zichtgedeelte in publieke ruimtes. Daardoor komt het bij overheidsgebouwen meer dan gemiddeld voor dat er aanvullende kwaliteitseisen gesteld worden aan de afwerking.

BENG overheidsgebouwen: de Schilt Bedrijven zijn erin gespecialiseerd

De Schilt Bedrijven hebben een jarenlange ervaring opgebouwd bij het werken in overheidsgebouwen. Wij zijn bekend met de verschillende geldende procedures en hebben het vermogen om dit organisatorisch te verwezenlijken. Daarnaast adviseren wij u graag over energievriendelijke oplossingen die de producten in onze systemen kunnen bieden, rekening houdend met de meeste recente wet- en regelgeving en normen.

Gerealiseerde projecten waar de Schilt Bedrijven aan hebben bijgedragen zijn het Gemeentehuis Stichtse Vecht Maarssen, Stadhuis Almelo en het Nationaal Archief Den Haag.